Savo Orović, Sava Kovačević na osmatračnici kod Crkvica, 11. 12. 1941.
Savo Orović, Ivan Ribar i Tito, 1943. za vrijeme Bitke na Sutjesci
Orović, Savo, general-pukovnik JNA, fotograf (Lijeva Rijeka, Podgorica, 30. I 1888 – Beograd, 22. VI 1974). Vojnu školu završio je na Cetinju 1910. Do 1914. živio je u Južnoj Americi, gdje je emigrirao iz političkih razloga. Od 1915. učestvovao je u I svj. ratu kao oficir crnogorske vojske do kapitulacije Crne Gore, januara 1916, a zatim do kraja rata bio učesnik borbe komitskih grupa protiv austrougarskog okupatora. U jugoslovenskoj vojsci završio je 1933. Pješadijsku oficirsku školu u Sarajevu i dobio čin pukovnika. Aktivno je učestvovao u pripremi Trinaestojulskog ustanka. Bio je vojni savjetnik Prve, Druge i Treće divizije i učesnik mnogih borbi. Odlikovan je Ordenom partizanske zvijezde sa zlatnim vijencem i drugim visokim odlikovanjima. Od prvih dana rata fotografski je bilježio dramatične događaje, a fotografijom se bavio i prije rata. U ratu je prvo koristio Voigtlander Bergheil sa pločama, a potom Rolleiflex kameru, što je negdje uslovilo statičnost, a negdje prirodnost određenih snimaka. Ikonična moć dvije fotografije, koje su se višestruko pojavljivale u mnogim kontekstima i formama, djelimično je zasjenila njegov veliki opus. Ambijentalni portret Save Kovačevića (Crkvice, 1941) toliko je puta preštampavana fotografija da se njen primarni kvalitet skoro izgubio. Fotografija Ranjeni Tito na Milinkladama (1943), sa dr Ivanom Ribarom, za vrijeme Bitke na Sutjesci, već u toku rata obljavljivana je u stranoj štampi. Postala je jedan od simbola naše ratne ikonografije i kao takva preštampavana je u različite svrhe. Album fotografija iz Narodnooslobodilačkog rata (1941–1945) pokazuje da je to pogled na rat sa nešto izdvojene pozicije člana Vrhovnog štaba, čime se može objasniti nedostatak akcije. Vjerodostojna atmosfera i neizrecivi fluid rata karaktertistike su fotografija ovog autora. Drugi svj. rat (1941–1945) nedovoljno je istražen period u mediju fotografije Crne Gore. Foto-arhivi Sava Orovića, → Pavla Bojčevića i → Danila Gagovića čine okosnicu ovog perioda. Prvi je u posjedu Vojnog muzeja u Beogradu, dok su druga dva i dalje u vlasništvu porodice.
Literatura i izvor: Album dokumentarnih fotografija Sava Orovića, Vojnoistorijski institut, Beograd, 1946; Enciklopedija Jugoslavije, knjiga šesta, Zagreb, 1965; G. Malić, Fotografija kod Srba 1839–1989, Beograd, 1991.
M. Đurić