Sv. Marina i nepoznati Sv. vrač, freska, sjeverni zid Crkve Sv. krsta, XVII v., Novoselje kod Petrovca
Novoselje kod Petrovca, Crkva Sv. krsta, arhitektura, zidno slikarstvo, anonim (XVI–XIX v.). Jednobrodna crkva sa polukružnom apsidom na istoku i nadograđenom i proširenom pripratom sa zapadne strane. U njoj se djelimično očuvalo zidno slikarstvo. Prilikom nadogradnje sa zapadne strane u XIX v., uklanjanjem tog zida, uništene su i freske. Ostale zidne površine tada su bile prekrečene. Ko je i kad crkvu podigao, nije poznato, a nije poznato ni ko je slikao freske. I pored velikih oštećenja koja su sačuvana na živopisu koji je bio prekrečen, analiza omogućava da se gotovo u cjelini utvrdi njegova tematika i ikonografija, za koje se može reći da ne odstupaju od uobičajene prakse živopisanja malih seoskih hramova pravoslavnog obreda XVI i XVII v. Iznad sokla u okviru naslikanih arkada sa toldiranim stubićima i naslikanim floralnim ukrasima u vidu mreže prikazane su uobičajene stojeće skulpture uz kompoziciju Deizis. Iznad kordonskog vijenca, na koji se naslanja poluobličasti podužni svod, raspoređene su scene Velikih praznika: Rođenje, Sretenje, Krštenje, Ulazak u Jerusalim, Raspeće, Vaskrsenje Hristovo i Silazak u ad. Na svodu iznad pojasa poprsja proroka predstavljeni su Hrist iz Vaznesenja u medaljonu, koji vaznose dva anđela, Priugotovljeni prijesto i Hrist anđeo Velikog savjeta. Na svodnim ojačavajućim lukovima slikane su po dvije stojeće figure – Sv. Nedjelja i Sv. Julita, Kirik i nepoznati. U oltarskoj apsidi i na zapadnom zidu stare crkve živopis je uništen. Od stojećih figura u prvoj zoni prikazane su Sv. Marina i Sv. Nikola, a druge nije moguće identifikovati. Od proroka u drugoj zoni svoda razaznaje se lik Davida i Jone, sa južne strane, a Mojsija, Arona i Malahija, sa sjeverne.
Literatura: S. Raičević, Slikarstvo Crne Gore u novom vijeku, Podgorica, 1996, 90; A. Čilikov, Paštrovske crkve i manastiri: zidno slikarstvo, Podgorica, 2010, 111–118.
S. Raičević