Bajo Mirković, Hotel „Pljevlja”, 1970, Pljevlja

Mirković, Bajo, arhitekta, urbanista (Pljevlja, 1917 – Beograd, 1982). Diplomirao je arhitekturu na Tehničkom fakultetu Univerziteta u Beogradu (1945). Studirao je i istoriju umjetnosti, koju je apsolvirao, ali nije diplomirao. Radio je u raznim državnim organima (1945–1954); Narodnom odboru Opštine Pljevlja (1954–1960); Opštinskom odboru za stambenu izgradnju, Pljevlja (1960–1965); Stambenom preduzeću, Pljevlja (1965–1973). U poslijeratnom periodu intenzivnog razvoja i industrijalizacije Pljevalja, kao glavni gradski arhitekta, uticao je na savremenu arhitektonsku i urbanističku strukturu grada. Njegov arhitektonski rukopis kombinuje moderne graditeljske forme sa tradicionalnim elementima. Poštujući ambijent u kojem je stvarao, svoje autorstvo pronalazi u karakterističnim krovnim oblicima, koji se vizuelno povezuju sa oštrim planinskim vrhovima i strmim krovovima planinskih koliba karakterističnih za kontinentalni dio Crne Gore. Izvedeni projekti u Crnoj Gori: Hotel „Pljevlja” u Pljevljima (1970) – nad pravougaonom osnovom uzdižu se dva manja dvovodna krova i jedan veći, koji pod strmom krovnom konstrukcijom zahvata sve spratove; krovne kosine izvedene su sa dva preloma, čime se postiže asocijacija na formu pagode; dobro ukomponovanim trouglastim viđenicama na većoj krovnoj ravni, te uopšte sekundarnom plastikom detalja kružne forme na terasi, cijeli objekat odaje bajkovitu sliku orijentalnih asocijacija (u Pljevljima je evidentna islamska arhitektura od srednjeg vijeka); na ovom projektu nad modernom hotelskom tehnologijom, velike kvadrature za urbanu matricu Pljevalja, Mirković se udaljava od preovladavajuće moderne u Crnoj Gori, jednostavnih hotelskih blokova; u deskripciji nalazi svoj savremeni izraz; zgrada Elektrodistribucije na Jaliji, Pljevlja (1968); Robna kuća „Proljeće”, Pljevlja (1968); blokovi 1, 2, 3, Pljevlja (1970); stambeno-poslovna zgrada „Korzo”, Pljevlja (1966); stambeno-poslovni objekti „Luk” 1 i 2, Pljevlja (1966); Bolnica, Pljevlja (1967); kuća Vukićevića, Pljevlja (1969); „Treća osnovna škola”, Pljevlja (1970); kuća braće Borović, Pljevlja (1970); Urbanistički program Pljevalja (1971–1972); desetina seoskih škola. Neizvedeni projekti: Zavičajni muzej i zatvoreni bazen u Pljevljima. Dobitnik je Trinaestojulske nagrade.

Literatura i izvor: A. Markuš, „Mirković Bajo”, u: Z. Manević, Leksikon neimara, Beograd, 2008, 281; https://www.vijesti.me… (pristup 30. IX 2019).

S. Mitrović