Prvoslav Pivo Karamatijević, Seljak, 1938, NMCG, Cetinje

Karamatijević, Prvoslav Pivo, srp. slikar, grafičar, likovni pedagog (Nova Varoš, 5. V 1912 – Rijeka, 28. VIII 1963). Umetničku školu i Akademski tečaj završio je 1932. u Beogradu, kod prof. M. Milovanovića i Lj. Ivanovića. Bavio se pedagoškim radom kao prof. crtanja u Užicu, Pljevljima, Novom Pazaru i Skoplju (1932–1941). Povremeno je pisao likovnu kritiku. Bio je jedan od predstavnika socijalne umjetnosti između dva rata i jedan od osnivača likovne grupe „Život” (1934). U tom periodu izdaje dvije grafičke mape – linorezi sa socijalnom tematikom – Sandžačka stvarnost (1933) i Zemlja (1938). Pridružuje se 1941. NOP-u Jugoslavije. Sa Dragoljubom Vuksanovićem i Borom Baruhom organizovao je Prvi partizanski slikarski atelje u Užicu. U Istočnoj Bosni (1942–1944) radio je pri Agitpropu Vrhovnog štaba NOVJ. Uradio je brojne agitacione plakate (Goni ih druže! Druže Borče; Žene sa bakljom, 1942, linorezi) i crteže sa revolucionarnim motivima. I poslije rata ga inspiriše ratna tematika. Izdaje dvije mape: Crteži (1947) i Sutjeska (1952). Bio je asistent i prof. na AF Univerziteta u Beogradu (1957–1963). Od ranih radova opredjeljuje se za grafiku, crtež i slike (ulje, gvaš, akvarel, pastel). Na njegovim slikama evidentna je nota ekspresionističkog izraza, koji se manifestuje u gestualnom potezu, dinamičkom, kloazonističkom linearizmu i u jedva nagoviještenoj realnoj figuraciji – asocijativne siluete (Snovi, Zagrljaj). Na grafikama potencira crno-bijele kontraste, dok u crtežima, skicozno čistom linijom, definiše formu. Njegove grafike i crteži korišćeni su za likovnu opremu knjiga i časopisa (vinjete, ilustracije). Samostalne izložbe: Prijepolje (1932), Pljevlja (1932, 1938), Užice (1934), Skoplje (1940). Retrospektivne izložbe: Beograd (1964, 1974). Grupno je izlagao u zemlji i inostranstvu: IV Prolećna izložba, Beograd (1932); izložbe ULUS-a (1945–1950); ,,Slikarstvo i vajarstvo Jugoslavije XIX i XX vijeka”, Beograd, Zagreb, Ljibljana, Moskva, Lenjingrad, Varšava, Prag, Bratislava, Budimpešta (1946–1948); ,,Borba naroda Jugoslavije”, Pariz (1945); I izložba SLUJ-a, Ljubljana, Beograd, Zagreb (1949); ,,Nadrealizam i socijalna umjetnost”, Beograd (1969); ,,Jugoslovenska grafika 1900–1950”, Beograd (1978). Nosilac je Partizanske spomenice 1941, Ordena zasluga za narod sa srebrnim vijencem, Ordena bratstva i jedinstva sa srebrnim vijencem i drugih odlikovanja. Međurepublička zajednica za kulturu iz Pljevalja ustanovila je Nagradu za slikarstvo ,,Pivo Karamatijević”.

Literatura i izvori: S. Vuksanović, pred. graf. mape Zemlja: Prvoslav Karamatijević, Beograd, 1938; Prosveta, Beograd, 1983; M. B. Protić, pred. kat. Pivo Karamatijević: komemorativna izložba, Umetnička galerija ULUS-a, Beograd, 1964; E. Hasanagić, Pivo Karamatijević: život i delo, Pljevlja, 1983.

Lj. Zeković