Dubočica kod Pljevalja, manastir, Crkva Sv. Nikole, arhitektura, freske i ikone, anonim (XVI i XVII v.). Mala jednobrodna građevina s polukružnom apsidom, koja je sazidana 1565. i odmah živopisana zahvaljujući preduzimljivom Mojsiju, episkopu Budimljanske katedrale. Poslije pada pod osmansku vlast, preduzimljivi episkop je oko sebe sabrao jedan broj posljednjih živopisaca, koji su se formirali u kotorsko-dubrovačkim slikarskim radionicama. Oni su dali zapažen doprinos umjetničkom razvoju na području Hercegovine u prvoj polovini XVI v., a i u drugim mjestima sve do Ukrajine. Bez sumnje, značajniju ulogu u tome odigrao je budimljanski episkop, radeći na okupljanju darovitih monaha oko stare katedrale. Tako aktivne i spremne za rad zatekla ih je obnova Patrijaršije 1557, što je još više oživjelo obrazovni i duhovni rad u Pravoslavnoj crkvi. Šezdesetih godina XVI v. intenzivirala je zografsku djelatnost jedna grupa slikara o kojima se malo zna. Iz te grupe po vrijednostima se izdvaja majstor Dubočice, čije slikarstvo svjedoči o njegovom nesumnjivom umjetničkom daru. Da je u Dubočici postojala Crkva Sv. Nikole i prije pada pod osmansku vlast, svjedoči jedan turski ferman, kojim se dozvoljava njena obnova. O njenom ponovnom zidanju i živopisanju starao se iguman Pavle, a što je navedeno u natpisu nad vratima iz avgusta 1565. Zidne slike i natpisi u ovoj crkvi dosta su oštećeni, ali, i pored toga, njihovo postojeće stanje ipak dopušta da se, uglavnom, može sagledati skoro sav tematski repertoar i njegov razmještaj. Pored patrona Sv. Nikole, koji je prikazan kod vrata u priprati, uz Bogorodicu i pustinožitelje koji su predstavljeni u prvoj zoni, u gornjim zonama naslikane su scene iz života Sv. Nikole i neke iz ciklusa Čuda Hristovih. Da je kojim slučajem nepoznati živopisac izostavio u slikanom repertoaru naosa Nerukotvoreni obraz na istočnom zidu, Sv. Trojicu na svodu, lik Stefana Dečanskog iz prve zone sjevernog zida, prikaz starozavjetnih scena (Gostoljublje Avramovo i Tri mladića u ognjenoj peći), i mrtvog dopojasnog Hrista u grobu u oltaru, tematika crkve u Dubočici ne samo da bi bila znatno siromašnija, nego bi bila sasvim nezanimljiva, za razliku od likovnih vrijednosti koje su natprosječne za doba u kojem su nastale. Uzrok tome je očuvanost starijih fresaka, koje je pažljivo zagledao nepoznati zograf novog sloja slikarstva u Dubočici. Tri prijestone ikone sa ikonostasa: Bogorodica sa prorocima, Hristos sa apostolima i Sv. Jovan Preteča nastale su u periodu od 1622. do 1682, kada se radilo na kompletiranju ikonostasa. Ovo ikonopisno slikarstvo blisko je radu freskopisaca koji su tokom druge polovine XVI i prve polovine XVII v. živopisali više crkava na tlu Crne Gore. Majstorstvo nepoznatog slikara pokazuju Blagovijesti na carskim dverima, koje su oslikane u periodu kad i pomenute prijestone ikone.