Ćetković, Jozo, fotograf (Stari Bar, 28. IV 1940 – Zagreb, 24. VIII 1986). Završio je ŠPU u Zagrebu 1961, kada započinje i njegova intenzivna izlagačka aktivnost. Najveći domet svog opusa ostvario je u hrvatskoj fotografiji. Jedan je od onih eksperimentatora koji je već tokom šeste decenije XX v. unio osobenu notu subjektivne fotografije, odričući se verizma i naracije gotovog fotografskog sadržaja uzetog „po prirodi”. U svojoj umjetničkoj inventivnosti ući će i u područje grafike, slikarstva, vajarstva, ali će se uvijek vraćati na prostore fotografskog određenja. Četiri najznačajnija autorska ciklusa – Portreti, Aktovi, Masline i Kamen – nastala su u periodu od 1961. do 1981. Ciklusi su prividno nezavisni jedan od drugog, ali ih povezuje istrajavanje na međusobnom povezivanju medija, na mekoj granici između fotografije, grafike i slikarstva. Poput većine stvaralaca široko usmjerenog senzibiliteta, u početku snima neobične aktove naglašene jednostavnosti i obrađivane u tehnici foto-grafike: postupnom obradom negativa eliminisao je polutonove. U fotografskom opusu, teme akta i pejzaža su dominantne. Obrađivao ih je u stilski homogenim ciklusima. Za Ćetkovića je pejzaž prije svega maslina – motiv pogodan za sve likovne obrade i ukazivanje na sve faze njegovog stvaralaštva. Bavio se i reklamnom i primijenjenom fotografijom. Kroz svoja inventivna ostvarenja potvrđuje širinu potencijala fotografskog medija. Upečatljive su „aurističke” foto-grafike, u kojima nago tijelo postaje višeznačna poruka – i likovna. Bogatu referentnost, uprkos optičkim transformacijama, zadržavaju i njegovi portreti. U izradi portretnih fotografija koristi tehnike solarizacije, bareljefa ili efekta fotocinkografije. Fotografije iz ciklusa Zdanja snima u Starom Baru u Crnoj Gori, mjestu svog rođenja. Stari Bar snima u njegovim širokim prostiranjima, u crno-bijeloj iluziji fotografske panorame. Siluete kuća, kula, neprepoznatljivih crkava, nevidljivih stanovnika, naznačenih brda i stabala, stopiće se u nepravilnom, crno-bijelom grafičkom rasteru, optimalnom okruženju za otkrivanje sjećanja i prikrivanje zaborava. Atelje s opremom i fotografijama naslijedio je njegov sin Saša Ćetković, takođe fotograf.

Literatura i izvor: Ž. Sabol, Jozo Ćetković, Zagreb, 1970; Ž. Sabol, Katalog izložbe ’Jozo Ćetković’, Muzej za umjetnost i obrt, 1970; J. Depolo, Jozo Ćetković: akt u foto grafici, Zagreb, 1981.

M. Đurić