Antonio Baldači, Podgorica, 1901.

Baldači, Antonio (Baldacci, Antonio), ital. botaničar, geograf, fotograf i pedagog (Bolonja, 1867 – ?, 1950). Studiro je veterinu i botaniku. Akademsku karijeru započeo je kao asistent na Botaničkom institutu Univerziteta u Bolonji (1901–1902), a nakon toga neko vrijeme predaje u Rimu na Diplomatsko-kolonijalnoj školi, gdje upoznaje značajne ljude iz političkog i kulturnog života. Pored nastavne djelatnosti, obavljao je, za različite resore italijanske vlade, naučne, diplomatske i obavještajne misije u inostranstvu. Zahvaljujući istraživanjima koja je obavio u Crnoj Gori, gdje boravi periodično od 1885. do 1910, stekao je zavidnu naučnu reputaciju. Veliki dio njegovih poslovnih i političkih interesovanja bio je usmjeren na Crnu Goru, mada su predmet njegovih naučnih ekspedicija bile i druge oblasti Balkana, poput Albanije, Epira i Krita. U fondu koji nosi ime Antonija Baldačija, u sklopu Biblioteke Del Arkiđinazio u Bolonji (Biblioteca dell’Archiginnasio di Bologna), čuvaju se njegovi lični dokumenti, prepiska, publicistički radovi, dnevnici, fotografije... Baldačijev arhiv nastajao je od 1885. do 1950, a u njemu je pohranjeno 2.799 razglednica i 1.566 fotografija. Pored fotografija koje je Baldači snimao tokom svojih putovanja po Albaniji i Crnoj Gori, između 1900. i 1902, u fondu su i fotografije drugih autora. Neki od njih su istraživači koji su održavali naučne i prijateljske veze sa Baldačijem, kao što je Njemac → Kurt Hasert, pa se autorstvo određenih fotografija ne može lako utvrditi. Veliki broj fotografija iz fonda je neidentifikovan. Mnoge od fotografija slikao je sam Baldači aparatom marke „Kodak” tokom svojih putovanja po Crnoj Gori i Albaniji (1900), među kojima su i one snimljene u Antivariju (Baru), koje dokumentuju tamošnje bazare, trgove. Na fotografijama se smjenjuju geografska područja sa etnografskim portretima mještana u nošnjama, lokalnih vodiča, pastira i drugih folklornih motiva. Bavio se i naučnoistraživačkim radom. Autor je više od 250 publikacija koje čine naučni članci i monografije.

Literatura i izvor: M. G. Bollini, A. Manfron, S. Burzanović, Balkanska strast Antonija Baldačija, katalog izložbe, Cetinje 2005; S. Burzanović, „Antonio Baldači i Crna Gora”, Matica, 34–35, Cetinje – Podgorica, 2008.

M. Đurić