Ludvig Angerer, Knjaz Nikola, oko 1877, NMCG, Cetinje

Angerer, Ludvig (Angerer, Ludwig), austr. apotekar i fotograf (Malacki, Slovačka, 15. VIII 1827 – Beč, 12. V 1879). Osnovao je jedan od prvih foto-studija u Beču. Zaslužan je za uvođenje carte de visite formata fotografija u Beču (1857). Ogromnim portretnim objektivom teškim 31 kg, u Petzvalovom stilu, koji je prikazan na međunarodnoj izložbi u Beču 1865, napravio je seriju portreta velikog formata, koji su sa tehničkog i umjetničkog stanovišta bili veoma uspješni, ali nesrazmjerno cijenjeni u odnosu na komplikovanost njihove izrade. Najveći broj fotografija portreta u Crnoj Gori nastao je prije 1877, u vrijeme crnogorsko-osmanskog rata (1876–1878). Izdvaja se fotografija crnogorskog knjaževskog para Milene i Nikole. Nagoviještena spontanost izvođenja i uspostavljanje neposredne komunikacije s modelom daju fotografiji personalnost u izrazu. Crnogorski knjaz mu pozira još jednom u njegovom ateljeu 1878, u iluzionističkom ambijentu pejzaža. Reprezentativnost paradne poze knjaza ne ugrožava spontanost majstora fotografije, koji je pronikao u psihu modela. Portretisao je i crnogorskog mitropolita Ilariona Roganovića, vojvodu Mirka sa dva crnogorska glavara. Angererov rad karakteriše umjetnički tretman pri portretisanju, psihološka penetracija, karakterizacija likova, čista kompozicija i znalački raspored figura u prostoru. Poslije njegove smrti, fotografsku djelatnost nastavlja mlađi brat Viktor Angerer (1839–1894), koji je imao atelje u Beču i Budimpešti. U dvorskoj kolekciji zastupljen je sa portretom knjeginjice Zorke. Angerer je bio član Izvršnog odbora Fotografskog društva u Beču do 1864.

Literatura: A. Kapičić, Kralj Nikola u djelima likovnih umjetnika, Cetinje – Beograd, 1991; J. Hannavy, Encyclopedia of Nineteenth-Century Photography, 2005.

M. Đurić