Crnogorska akademija nauka i umjetnosti, najviša naučna i umjetnička ustanova u Crnoj Gori, od posebnog nacionalnog i državnog interesa, ustanovljena zakonom. Preteča CANU bilo je Naučno društvo Crne Gore, koje je formirano 1950, a prestalo je sa radom 1956. godine. Skupština SR Crne Gore (→ Skupština Crne Gore) donijela je 1971. Zakon o Društvu za nauku i umjetnost Crne Gore, a prva konstitutivna sjednica Skupštine Društva održana je 1973. godine. Za predsjednika Društva (kasnije predsjednika CANU) izabran je dr Branko Pavićević. Skupština SR Crne Gore donijela je 1976. Zakon o Crnogorskoj akademiji nauka i umjetnosti, prema kojem Društvo za nauku i umjetnost Crne Gore nastavlja sa radom kao Crnogorska akademija nauka i umjetnosti. Shodno unutrašnjoj organizaciji, naučnoistraživačka djelatnost odvija se u radnim tijelima CANU: odjeljenjima, odborima, centrima i institutima. Jedan od značajnih aspekata aktivnosti CANU je kontinuirana međuakademijska i međunarodna saradnja. Već je Društvo za nauku i umjetnost Crne Gore primljeno u Savjet akademija nauka i umjetnosti SFRJ (1975) i time dobilo mogućnost povezivanja i saradnje sa ostalim akademijama. Međunarodna saradnja odvijala se posredstvom Savjeta do prestanka njegovog rada (1991). Nakon tog perioda, CANU ostvaruje međuakademijsku i međunarodnu saradnju potpisivanjem bilateralnih sporazuma o saradnji sa evropskim i vanevropskim nacionalnim akademijama. CANU je potpisala bilateralne sporazume o naučnoj saradnji sa 27 inostranih akademija nauka: Srpskom akademijom nauka i umetnosti (1991), Makedonskom akademijom nauka i umjetnosti (1996), Ruskom akademijom nauka (2000), Akademijom nauka Albanije (2002), Slovenačkom akademijom nauka i umjetnosti (2002), Nacionalnom akademijom nauka Bjelorusije (2003), Slovačkom akademijom nauka (2003), Akademijom nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine (2004), Češkom akademijom nauka (2004), Mađarskom akademijom nauka (2004), Estonskom akademijom nauka (2005), Letonskom akademijom nauka (2005), Rumunskom akademijom (2005), Turskom akademijom nauka (2005), Akademijom nauka i umjetnosti Republike Srpske (2006), Akademijom nauka Moldavije (2006), Nacionalnom akademijom nauka Ukrajine (2006), Gruzijskom nacionalnom akademijom nauka (2007), Kineskom akademijom društvenih nauka (2007), Poljskom akademijom nauka (2007), Litvanskom akademijom nauka (2008), Kraljevskom akademijom ekonomskih nauka i finansija Španije (2008), Bugarskom akademijom nauka (2009), Akademijom nauka i umjetnosti Kosova (2019), Azerbejdžanskom nacionalnom akademijom nauka (2019), Kineskom akademijom nauka (2019) i Tatarstanskom akademijom nauka (2019). Kao nacionalna akademija, CANU je član 13 evropskih i svjetskih asocijacija nacionalnih akademija nauka i umjetnosti: Evropske akademije nauka i umjetnosti, sa sjedištem u Salcburgu (1992); Međuakademijskog savjeta za Jugoistočnu Evropu (2001); Evropske federacije nacionalnih akademija prirodnih i humanističkih nauka, sa sjedištem u Berlinu (2004); Međunarodne unije nacionalnih akademija, sa sjedištem u Briselu (2004); Međunarodnog savjeta za nauku, sa sjedištem u Parizu (2006); Međuakademijskog partnerstva – globalne mreže akademija nauka, sa sjedištem u Trstu (2007); Evromediteranske akademijske mreže osnovane pri Međuakademijskoj grupi za razvoj (2007); Svjetske akademije umjetnosti i nauka (2008); Rimskog kluba, sa sjedištem u Vinterturu (2010); Globalnog okruglog stola, sa sjedištem u Briselu (2011); Academiae Europaeae, sa sjedištem u Londonu (2012); Međunarodne asocijacije akademija nauka, sa sjedištem u Minsku (2018) i Alijanse međunarodnih naučnih organizacija, sa sjedištem u Pekingu (2020). CANU je sjedište Evromediteranske akademijske mreže za period 2020–2022, a predsjednik CANU (→ Dragan K. Vukčević) izabran je za njenog predsjednika u istom mandatu. CANU je potpisala sporazume o saradnji i razumijevanju i sa drugim akademijskim tijelima, kao što su: Sporazum o saradnji između CANU i Evropskog centra za mir i razvoj Univerziteta za mir Ujedinjenih nacija, sa sjedištem u Beogradu (2007), i Memorandum o razumijevanju između CANU i Nacionalnog savjeta za istraživanja Italije (2009). Samostalno ili u saradnji sa drugim akademijama i akademijskim asocijacijama, CANU je realizovala brojne međunarodne skupove i konferencije na različite teme: Međunarodna konferencija Uloga nacionalnih akademija u 21. vijeku (2008), Međunarodna konferencija Vrijednosti i 21. stoljeće (2009), Međunarodna konferencija Humanističke nauke i savremeni svijet (2012), Međunarodna konferencija Tranzicija ka novom društvu (2014), Međunarodna konferencija Tehnologija + društvo = ? Budućnost (2016), Međunarodna konferencija Globalizam naspram nacionalizma (2017) i Međunarodna konferencija Approaching 20?? Year / U susret 20?? godini (2019), kao i Okrugli sto Vladavina prava i Evropski sud za ljudska prava (2020). Predsjednici CANU bili su: Branko Pavićević (1976–1981), → Branislav Šoškić (1981–1985), Mirčeta Đurović (1985–1989), Dragutin Vukotić (1989–2002), Momir Đurović (2002–2016). Predsjednik CANU od 2016. je Dragan K. Vukčević.