Crna Gora i Savjet Evrope. Crna Gora je 11. maja 2007. postala 47. punopravna članica Savjeta Evrope (SE). U toku priprema za članstvo i neposredno nakon učlanjenja, odnosno do januara 2011, Crna Gora je bila u sistemu strogog i kontinuiranog monitoringa Komiteta ministara, tokom kojeg su implementirane brojne politike i sprovedene reforme u različitim oblastima nadležnosti SE. Nakon tog perioda, Crna Gora je nastavila da sprovodi reformske mjere u cilju ispunjavanja standarda u oblasti povećanja povjerenja u izborni proces, borbe protiv korupcije, jačanja demokratije i promocije ljudskih prava i sloboda. Saradnja Crne Gore i SE ostvaruje se kroz brojne mehanizme SE, odnosno specijalizovana tijela, među kojima su najznačajniji: Evropski komitet za sprečavanje mučenja i nečovječnog ili ponižavajućeg postupanja ili kažnjavanja; Evropska povelja za regionalne ili manjinske jezike; Okvirna konvencija za zaštitu nacionalnih manjina; Konvencija o sprečavanju i borbi protiv nasilja nad ženama i nasilja u porodici (Istanbulska konvencija) i dr. Ujedno, Crna Gora je od 2006. članica Grupe država protiv korupcije (GRECO), jednog od najznačajnijih tijela SE, koje ima za cilj da unaprijedi kapacitete država članica u borbi protiv korupcije. Za Crnu Goru su posebno značajni i monitoring mehanizmi SE u kojima učestvuje, a posredstvom kojih se tretiraju nacionalne politike u odnosu na standarde koje iz tih oblasti postavlja SE, poput Evropske komisije protiv rasizma i netolerancije (ECRI), postmonitoring procedure PSSE i mnogih drugih. Takođe, od velike je važnosti članstvo Crne Gore u Venecijanskoj komisiji, koja predstavlja nezavisno savjetodavno tijelo SE za ustavna pitanja, kao i u brojnim konvencijama i međunarodnim ugovorima u okviru SE (ratifikacija Evropske konvencije o ljudskim pravima i osnovnim slobodama 2004, potpisivanje Istanbulske konvencije 2011, koja je u Crnoj Gori stupila na snagu 2014). Stalna misija Crne Gore pri SE otvorena je 1. oktobra 2007. godine. Poziciju šefa Misije Crne Gore pri SE obavljali su: ambasador → Zoran Janković (2007–2011), ambasadorka → Ana Vukadinović (2011–2015), ambasadorka → Božidarka Krunić (2015–2019) i ambasador Zoran Janković (2019–2021). Poziciju zastupnika Crne Gore pred Evropskim sudom za ljudska prava obavljao je Zoran Pažin (2009–2015), a zatim Valentina Pavličić (od 2015). Crnogorski sudija u Evropskom sudu za ljudska prava je prof. dr Ivana Jelić, koja je 2018. naslijedila prof. dr Nebojšu Vučinića (2008–2018). Programska kancelarija SE u Podgorici otvorena je u okviru sprovođenja programa „Horizontalni mehanizam za Zapadni Balkan i Tursku”, koji je u Crnoj Gori pokrenut 2016. godine. Poziciju šefa Programske kancelarije SE u Podgorici obavljala je Angela Longo (2016–2019), odnosno Evgenija Giakoumopoulou (od 2020). Od zvaničnih posjeta SE posebno se ističu posjete → predsjednika Crne Gore → Filipa Vujanovića (2007), predsjednika → Vlade Crne Gore → Mila Đukanovića (2017) i predsjednika Vlade Crne Gore → Duška Markovića (2017). Predsjednik Parlamentarne skupštine SE Mevlut Čavušoglu boravio je u zvaničnoj posjeti Crnoj Gori 2010, a generalni sekretar SE Torbjorn Jagland 2013. godine. Predsjednik Vlade Crne Gore Milo Đukanović susreo se sa generalnim sekretarom SE Torbjornom Jaglandom u septembru 2016. u Strazburu. Predsjednici Evropskog suda za ljudska prava boravili su u zvaničnoj posjeti Crnoj Gori u dva navrata: Gvido Rajmondi 2019, odnosno Linos-Aleksandаr Sicilijanos 2020. godine.
Izvor: MVP i SE, dokumentacija.
N. Đukanović
I. Ivanišević