Blažo Jovanović

Blažo Jovanović

Jovanović, Blažo (Velje Brdo, Podgorica, 1907 – Igalo, 1976), revolucionar, političar. Osnovnu školu završio je u Spužu, gimnaziju u Podgorici, a Pravni fakultet u Zagrebu. Nakon povratka u Crnu Goru, 1934. radi u Okružnom sudu u Podgorici, a potom se opredjeljuje za advokatski poziv. Član KPJ postao je 1924. i u periodu od 1934. do 1940. zauzimao je značajne funkcije u partijskim organima u Crnoj Gori, da bi u oktobru 1940, na Petoj zemaljskoj konferenciji KPJ u Zagrebu, postao član CK. Bio je jedan od rukovodilaca priprema za oružanu borbu protiv okupatora 1941. godine. Tokom rata imao je nekoliko funkcija: član Privremene vrhovne komande narodnooslobodilačkih trupa za Crnu Goru, Boku i Sandžak, organizacioni sekretar Pokrajinskog komiteta KPJ, član Glavnog štaba partizanskih odreda za Crnu Goru i komandant Zetskog partizanskog odreda. U aprilu 1945. izabran je za prvog predsjednika → Vlade Crne Gore na osnovu ukaza o imenovanju Narodne vlade Federalne Crne Gore, koji je donijelo Predsjedništvo CASNO-a (→ Skupština Crne Gore). Na ovoj funkciji ostao je do 1953. godine. U ovom periodu imao je ulogu i u donošenju prvog crnogorskog ustava poslije 1905, usvojenog posljednjeg dana 1946. godine. Od 1945. do 1963. biran je za poslanika Savezne skupštine. Funkciju predsjednika Narodne skupštine NR Crne Gore obavljao je od 1953. do 1962. godine. Državničke aktivnosti zaokružuje izborom za prvog predsjednika Ustavnog suda SFRJ u julu 1963. i na toj dužnosti ostaje tri mandata, do 1975. godine. Učestvovao je na Prvoj konferenciji evropskih ustavnih sudova i Petoj međunarodnoj konferenciji „Evropski mir putem prava”. U Izvršni komitet Svjetske organizacije pravnika izabran je u julu 1971. godine. Nosilac je Ordena narodnog heroja (1953), Partizanske spomenice 1941, Ordena jugoslovenske zvijezde, Ordena junaka socijalističkog rada i drugih priznanja i odlikovanja.

Literatura: Narodni heroji Jugoslavije, knj. 1, Beograd, 1975; B. Kovačević, Blažo Jovanović u svom vremenu, Podgorica, 2005.

M. Savić