Vrsta, jedan od osnovnih bioloških pojmova i temelj gotovo svih bioloških disciplina, osnovna kategorija evolucije, biološke raznolikosti, klasifikacije i konzervacije. Istovremeno je i jedan od pojmova sa najvećim brojem definicija (oko 30) i povod za brojne filozofsko-biološke rasprave. Ipak, do danas nije formulisana jedna definicija, koja bi bila sveobuhvatna i univerzalna. Mnoštvo njih je proisteklo iz potrebe za naglašavanjem određenih osobenosti. U morfološkom konceptu vrste akcentovana je specifičnost morfoloških osobina, odnosno vrsta predstavlja skup jedinki koje se od ostalih skupina stalno i dosljedno razlikuju po određenim morfološkim osobinama. U biološkom konceptu se naglašava reproduktivna izolacija, odnosno vrstu čine populacije koje se međusobno mogu ukrštati, a od populacija drugih vrsta su reproduktivno izolovane. Genetički koncept ističe genetičku izolovanost, ekološki ekskluzivnost ekološke niše, fenetički postojanje fenotipske sličnosti. Definicije uobičajene u udžbeničkoj i popularnoj literaturi uglavnom se oslanjaju na biološki koncept i reproduktivnu izolovanost vrsta, međutim, to po automatizmu isključuje organizme koji se razmnožavaju bespolno. Upravo ta nesveobuhvatnost pojma vrste inicira debatu na temu monizma i pluralizma, tj. postojanja jedinstvene definicije ili više legitimnih pojmova vrste. Dok neki zastupnici monizma predlažu ujedinjeni koncept vrste ili univerzalni pojam vrste, pluralisti su mišljenja da je ipak bolje raspolagati sa više različitih pojmova vrste, jer je kompleksnost živog svijeta toliko velika da je nije moguće podvesti pod samo jedan pojam. U naučnim krugovima se raspravlja i na temu da li su vrste zaista stvarne, na koji način one postoje i da li se možda odbacivanje i zamjena pojma vrste nameće kao najbolje rješenje.

Lit.: Budislav Tatić & Vilotije Blečić, Sistematika i filogenija viših biljaka, Beograd, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, 1984, str. 16–17. Toni Nikolić, Sistematska botanika, Zagreb, Alfa, 2013, str. 72–74. Bruno Pušić, Problem vrste i suvremana biologija, Doktorska teza, Zagreb, Sveučilište u Zagrebu, Hrvatski studij, 2016, str. 1–261.

D. Stešević