Šumarske institucije u Crnoj Gori, institucije za gazdovanje, upravljanje i iskorišćavanje šumskog fonda. Šumarske institucije su imale različite statuse i nazive, zavisno od političko-teritorijalnih jedinica u državi. Nekada su to bila šumska gazdinstva, nekada šumsko-industrijska preduzeća, uprave za šumarstvo i lovstvo i slično. Bilo je pokušaja da se formiraju i neke institucije za naučno proučavanje šuma, ali su se poslije kraćeg ili nešto dužeg vremena uvijek gasile. Jedna od takvih institucija bio je Biro za uređenje šuma u Titogradu, osnovan krajem 1952. godine kao republička institucija za samostalno finansiranje, čija je osnovna djelatnost bila izrada uređajnih elaborata. U Kotoru je 1953. godine osnovana Sekcija za uređenje bujica, čiji su rad i postojanje zamrli oko 1963. Rezultate, stručne i naučne izvještaje o bujicama u Crnogorskom primorju je sačuvao, obradio i publikovao dr Veljko Martinović. Godine 1960. formirana je Stanica za unapređenje šumarstva, kao republička budžetska ustanova, a iz kadrovskih i drugih razloga ona je ukinuta 1961, a njeni zadaci preneseni na Centar za unapređenje šumarstva i savjetodavnu službu u Titogradu u okviru Poljoprivredno-šumarske komore Crne Gore. Centar je otpočeo rad sa skromnim kadrovskim mogućnostima i opremom, ali je intenzivno sarađivao sa šumarskim fakultetima u Zagrebu i Beogradu i drugim institucijama šumarske struke u zemlji. Poslije ukidanja Centra, 1968. godine formirana je Služba za istraživački i razvojni rad u šumarstvu, kao organizaciona jedinica u okviru Poslovnog udruženja šumarstva i industrije za preradu drveta Crne Gore. Nakon 1973. godine Udruženje, odnosno njegov biro za istraživački rad pokreće veliki projekat istraživanja „Proučavanje sistema gazdovanja u čistim i mješovitim ekonomskim šumama smrče, jele i bukve u Crnoj Gori” sa čijom realizacijom se stalo prvom polovinom 1974. godine. Ocjenjujući neophodnost organizovanja naučnoistraživačkog rada u šumarstvu i preradi drveta, tadašnji SOUR ŠIK „Crna Gora” je 1984. godine svoju članicu – Biro za uređivanje šuma i projektovanje u šumarstvu preregistrovao u Institut za šumarstvo i preradu drveta, kao nosioca ukupnog istraživačkog i razvojnog rada u tkz. Šumsko-drvnom privrednom kompleksu. Pitanja naučnoistraživačkog rada u šumarstvu, odnosno problemi i potrebe njegovog unapređenja, posebno su se razmatrali u Odboru za poljoprivredu i šumarstvo CANU, januara 1996. godine. Priprema i izrada opštih i strateških dokumenata koja se odnose na šume u nezavisnoj Crnoj Gori, dio su nadležnosti Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja (Direkcija za šumarstvo), dok je Centar za šumarstvo Biotehničkog fakulteta u Podgorici nastavio naučni rad na zaštiti i uređivanju šuma. Poslove gazdovanja i razvoja šuma, izrade karata šumskih staništa i tipova šuma i drugo obavlja organ državne uprave Uprava za šume sa sjedištem u Pljevljima, koja često angažuje privatna preduzeća za izradu programa za navedene poslove. U Crnogorskim šumarskim institucijama nije bilo ni pokušaja da se pokrene neki projekat o izučavanju šuma sa florističkog, fitogeografskog i vegetacijskog stanovišta. Takva istraživanja isključivo su vršili botaničari. Tako su → Vilotije Blečić (1911–1981) i → Radomir Lakušić (1933–2005) sveobuhvatno izučili i publikovali fitocenološku mozaičnost crnogorskih šuma i u tom pogledu Crna Gora predstavlja jedno od najizučavanijih područja na Balkanskom poluostrvu.

Lit.: Dušan Vučković, Crna Gora (istorija šumarstva), In: Šumarska enciklopedija 1, Zagreb, Jugoslovenski leksikografski zavod, 1980, str. 269–276, 278–282. Veljko Martinović, Neophodnost formiranja naučno-istraživačke organizacije u oblasti šumarstva u Crnoj Gori, Poljoprivreda i šumarstvo, 1–2, Podgorica, 1997, str. 105–115. Veljko Martinović, Erozija zemljišta i bujice u Crnogorskom primorju, Podgorica, CANU, 2015. Blažo Krunić, Šume i šumarstvo Crne Gore, Podgorica, Inžinjerska akademija Crne Gore – Uprava šuma Crne Gore, 2016, str. 319.

M. Vušurović