Hyoscyamus niger L.

Hyoscyamus niger L. (fam. Solanaceae), bunika, do 1 m visoka zeljasta biljka, sa uspravnom i uglavnom granatom, vunasto dlakavom i ljepljivom stabljikom. Listovi su jajasti, ušiljeni, sivozeleni, stršeće dlakavi. Donji su perasto usječeni, na drškama, a gornji sjede i u pazusima nose cvjetove, koji formiraju jednostrani klas. Cvjetovi su blijedo žute ili krem boje, sa tamnoljubičastim ždrijelom i žilama. Imaju 5 prašnika i jednu plodnicu. Plod je čahura. Cvjeta tokom ljeta, a uglavnom naseljava zapuštena staništa. Medonosna je i otrovna biljka, sa dejstvom sličnom velebilju, pa se njena upotreba u samomedikaciji ne preporučuje. Narodni ljekari su je koristili za umirivanje bolova. Izreka najeo se bunike, koja se koristi kada je neko nerazuman, izgubi moć rasuđivanja i slično, inspirisana je njenim efektom izazivanja halucinacija. I porijeklo riječi bunovan i zbunjen se dovodi u vezu sa ovom biljkom.

Lit.: Josef Rohlena, Conspectus Florae Montenegrinae, Praha, Preslia, 20–21, 1942, str. 256. Jovan Tucakov, Lečenje biljem, Beograd, Rad, 1984, str. 253–256. Veroljub Umeljić, U svetu cveća i pčela: Atlas medonosnog bilja, Kragujevac, Veroljub Umeljić, 2003, str. 456. Slavoljub Tasić, Katarina Šavikin & Nebojša Menković, Vodič kroz svet lekovitog bilja, Beograd, Alexandria, 2009, str. 76.

D. Stešević