Anthyllis aurea Host

Anthyllis montana L. subsp. jacquinii (A. Kern.) Hayek

Anthyllis L. (fam. Leguminosae), rod višegodišnjih zeljastih leptirnjača/mahunarki, čiji je središnji dio areala vezan za mediteransku regiju, a širi se ka sjeveru Evrope, Atlantskim ostrvima, sjevernoj i istočnoj Africi i zapadnoj Aziji. U našoj flori je zastupljen sa 8 vrsta i podvrsta, koje uglavnom imaju poleglu formu i polurozetu od neparno perasto dijeljenih listova. Cvjetovi su žuti (Anthyllis aurea Host), lila (Anthyllis montana L. subsp. jacquinii (A. Kern.) Hayek) ili crvenkasti (Anthyllis vulneraria L. subsp. rubriflora (DC.) Arcang.), u gustim glavičastim cvastima sa ovojem od perastih listova. Uobičajen su element livadskih i kamenjarskih zajednica, neke u striktno visokoplaninskim predjelima (prve dvije navedene), a neke u Mediteranu (treća navedena). Jedna od vrsta (Anthyllis aurea Host) endem je Balkanskog poluostrva. Podvrstama ranjenika/mačka/djeteline Anthyllis vulneraria L. pripisuje se iscjeliteljska moć. Cijenjene su i kao medonosne i krmne biljke.

Lit.: Josef Rohlena, Conspectus Florae Montenegrinae, Praha, Preslia, 20–21, 1942, str. 191–193. Ljubomir Mišić & Radomir Lakušić, Livadske biljke, Sarajevo, Svjetlost, 1989, str. 42. Radomir Lakušić, Planinske biljke, Sarajevo, Svjetlost, 1990, str. 71–73. Slavoljub Tasić, Katarina Šavikin & Nebojša Menković, Vodič kroz svet lekovitog bilja, Beograd, Alexandria, 2009, str. 112. Snežana Vuksanović, Rasprostranjenje, horološka struktura i centri diverziteta balkanske endemične flore u Crnoj Gori, Doktorska disertacija, Beograd, Univerzitet u Beogradu, Biološki fakultet, 2016, str. 60. Vukić Pulević, Građa za fitonimiju Crne Gore, Cetinje, Podgorica, Fakultet za crnogorski jezik i književnost, JU Narodna biblioteka „Radosav Ljumović”, 2021, str. 101. Danka Caković & Danijela Stešević, Katalog vaskularne flore, Tom II, Podgorica, CANU, 2021, str. 234–238.

D. Stešević