Leksikon diplomatije Crne Gore

UVODNA RIJEČ

Nastao sa ciljem da se u leksikonskom obliku, na pregledan i dokumentovan način, predstave institucije i ličnosti koji su, baveći se diplomatskim vezama i odnosima, ostavili tragove o međudržavnim i međunarodnim događanjima, Leksikon diplomatije Crne Gore sadrži ono što najpotpunije izražava hiljadugodišnji put crnogorske diplomatije od vremena Duklje do savremene Crne Gore.

Karakteristika ovog leksikona je njegova obuhvatnost – od pojedinačnih imena i značaja ličnosti u diplomatskim aktivnostima do događaja koji su bitno uticali na diplomatsko djelovanje Crne Gore u prošlosti i sadašnjosti, sa kompleksnom i sadržajnom obradom međudržavnih odnosa i istorijskih okolnosti u kojima su se te aktivnosti odvijale. Takva obuhvatnost, data na naučnim osnovama, istovremeno je stilom i sadržajem pristupačna širem auditorijumu čitalaca.

Pogled na diplomatske aktivnosti koji se gradi kroz Leksikon, načinom prezentovanja odrednica, postao je ne samo istorija diplomatije Crne Gore, nego i slika njene sadašnjosti. Tako je kroz spoj pojedinačnog i opšteg u razvoju diplomatije postignuta široka prožetost sa mnogim drugim naučnim i društvenim oblastima, počev od političkih, prosvjetnih, socioloških, kulturoloških, vjerskih, ekonomskih i drugih.

Svodeći viševjekovno iskustvo međudržavnih odnosa, kroz odrednice Leksikona uobličene su bitne karakteristike diplomatije Crne Gore, njene međudržavne saradnje i učesnika u njoj. Time je pokriveno diplomatsko i istorijsko djelovanje Crne Gore u prošlosti i sadašnjosti.

Povezivanjem događaja i pojmova, te međusobnim upućivanjem, omogućena je lakša, praktičnija i jasnija komunikacija sa čitaocem, što doprinosi svestranijem sagledavanju ukupnih društvenih i međudržavnih odnosa.

U okviru odrednica Leksikona ulazi se ne samo u oblast diplomatije i spoljnih odnosa, nego i u unutrašnje političke prilike, oblast međunarodnog prava, ekonomije, ratovanja, vojske i kulture. Time se prevazilazi oblast diplomatije u užem smislu riječi i ukazuje na njenu prožetost i kompatibilnost sa ukupnim životom zemlje, kao i na povezanost prošlosti i sadašnjosti kada je diplomatija u pitanju. Takođe, osvjetljavaju se bitni elementi teorije i tehnike diplomatskog rada (Bečka konvencija o diplomatskim odnosima i Bečka konvencija o konzularnim odnosima).

Navođenjem primjera diplomatske prakse i korišćenjem literature na sistematičan način, uobličeno je djelo koje je ne samo po sadržaju novo i do sada neobjavljivano na području Crne Gore, nego je i pogodno kao dopuna i koristan priručnik u obrazovnom sistemu.

Naše interesovanje za istoriju diplomatije Crne Gore tokom stvaranja ovog leksikona bilo je u stalnoj zavisnosti od vremena u kojem se nalazimo ka onom dalekom hiljadugodišnjem tragu jedne diplomatske misije upućene vizantijskom caru povodom napada na onovremenu Duklju kneza Vladimira od strane cara Samuila krajem X vijeka. Podaci o političkim i diplomatskim zbivanjima i odnosima od tih vremena do savremenosti u prilozima i analizama autorâ ovog leksikona sadrže svojevrsnu istoriju diplomatije Crne Gore, nastalu u namjeri da se zabilježi ono što je od posebnog značaja za diplomatske veze i odnose Crne Gore.

Autori ovog leksikona trudili su se da ostvare očekivanja korisnika ovog priručnika enciklopedijskog oblika kako bi izdvojili relevantne činjenice za oblast istorije diplomatije u budućoj Enciklopediji Crne Gore.

Uloženi rad i trud autora Leksikona u određivanju uvijek tananih iskustava u diplomatsko-političkim vezama i odnosima od najranije do savremene istorije nosi rizik dovoljne spoznaje i prema dalekim i prema savremenim zbivanjima. Autori su nastojali da koriste pravila struke i da omoguće što potpuniju interpretaciju događaja, zbivanja i ličnosti shodno leksikografskim pravilima. Pri tome su poštovali određena ograničenja u interpretaciji sadržaja, naročito kada su ličnosti i događaji dio savremenih zbivanja.

Vjerujemo da će ovaj leksikon, namijenjen svima koji teže potpunijoj spoznaji diplomatije Crne Gore, poslužiti i znatno širem krugu korisnika zainteresovanih za diplomatski i politički put Crne Gore kroz vrijeme.

Autori ovog leksikona su svojim radom doprinijeli da se zadata načela ispoštuju, nastojeći da podrže i ostvare najpogodnija rješenja. Njihovi stavovi prema izboru tema, kao i njihove interpretacije pojava, zbivanja, događaja i aktera, pripadaju, u najvećoj mjeri, samo njima pred sudom javnosti.

Sadržaji odrednica koje se odnose na nekadašnje i sadašnje prostore Crne Gore izraz su i potvrda državnog identiteta i kontinuiteta Crne Gore, o kojem svjedoče pisani i audiovizuelni zapisi diplomatskih predstavnika.

Akademik Đorđe Borozan
Glavni i odgovorni urednik