12. sjednica Zajedničkog savjetodavnog odbora između Crne Gore i Komiteta regiona EU (ZSO) (18. jun 2019)
Međunarodna saradnja opština u Crnoj Gori. U zavisnosti od konteksta u kojem nastaje, diplomatija gradova odnosno njihova međunarodna saradnja razlikuje se na osnovu toga što se može odnositi na ceremonijalne kontakte ili saradnju u različitim ekonomskim i društvenim oblastima. U prve oblike spadaju ugovori o prijateljstvu među gradovima (sestrinski gradovi, gradovi pobratimi), neobavezujući ugovori o saradnji u oblasti kulture ili trgovine. U druge se mogu svrstati prekogranične veze koje vode osnivanju organa, tj. institucionalizaciji prekogranične saradnje, prije svega na ekonomskom planu, ali i u drugim oblastima (pomorstvo, saobraćaj, poljoprivreda, demokratija, pravosuđe). Crna Gora je država sa 24 lokalne samouprave, na koje su prenesene nadležnosti u oblasti strateškog planiranja, saobraćaja, urbanističkog planiranja, stanovanja, budžeta, turizma, što je detaljno regulisano Zakonom o lokalnoj samoupravi. Spoljna politika i vanjski odnosi rezervisani su za centralnu vlast, ali se time ne ograničavaju lokalne samouprave da djeluju i u sferi međunarodnih odnosa. Crnogorski gradovi u značajnoj mjeri koriste institut prijateljskih gradova, većinom sa gradovima iz država Zapadnog Balkana, Centralne i Zapadne Evrope, Kavkaza, Turske, Bliskog istoka. Ova praksa postojala je i dok je Crna Gora bila u sastavu Jugoslavije. Pored toga, crnogorske opštine učestvuju u radu organa međunarodnih organizacija, poput Evropske asocijacije lokalne demokratije (ALDA), Jadransko-jonskog regiona i Foruma jadransko-jonskih gradova, Kongresa lokalnih i regionalnih vlasti Savjeta Evrope, te u raznim projektima koji se pokreću kroz prekograničnu saradnju u okviru Instrumenta pretpristupne podrške (IPA). Kroz Zajednicu opština, crnogorski gradovi učestvuju na različitim konferencijama na teme međuopštinske saradnje, a najskorije na Međunarodnoj konferenciji gradova svijeta 2018, u Vuhanu, NR Kina.
Literatura i izvori: N. Cornago, Plural Diplomacies, Normative Predicaments and Functional Imperatives, Leiden – Boston, 2013; „Zakon o lokalnoj samoupravi”, Službeni list Crne Gore, br. 2/18; „Zakon o vanjskim poslovima”, Službeni list Crne Gore, br. 70/17.
A. Vukić